6 ماده ی استفاده شده در ساخت نمای مدرن
ساختمان ها بر اساس معیارهای متفاوتی در طراحی در دسته بندی هایی چون سنتی، کلاسیک و مدرن قرار می گیرند، یکی از ارکان مهم برای ساختمان های مدرن استفاده از مصالح نوپدید برای اجرای نمای ساختمان می باشد که از این پس با نام نمای مدرن از آن یاد می کنیم .
امروزه با پیشرفت هایی که در تمام زمینه های علمی حاصل شده است نیاز به تغییرات در کارایی و استفاده از متریال جدید بیش از پیش احساس می شود . ما برای ایجاد تغییرات نیاز به راه های جدید و مواد اولیه ی جدید داریم . امورات مربوط به ساختمان به خصوص نمای ساختمان نیز ازین قاعده مستثنی نیست . علم پیشرفت های ابتکاری جدیدی در این زمینه ارائه می دهد . یکی از پارامترهایی که از نظر طراحان بسیار حائز اهمیت است، سازگاری ساختار ساختمان با محیط زیست و طبیعی به نظر رسیدن هرچه بیشتر نمای مدرن است . برخی ازین پیشنهاد ها پس از ارائه و بررسی مورد آزمایش قرار گرفته و کم کم وارد کار ساخت و ساز شده اند . مصالح ساختمانی یکی از کلید های مهم برای ایجاد ترکیبی مناسب برای نمای مدرن است .
برای سال های متمادی جست و جوی فرم مناسب برای طراحی نمای ساختمان انتخاب دشواری محسوب شده و ایجاد تعاملی صحیح بین معماری نمای ساختمان و مصالح به کار رفته، مهندسان حوزه ی طراحی و ساخت ساختمان را با چالش هایی جدید روبرو کرده است .
طی شدن این روند به تدریج باعث توسعه و افزایش تنوع سازه ای، صنعتی و فراصنعتی شده است . به کارگیری فناوری های مدرن موجب افزایش و بهبود هماهنگی بین مصالح ساختمانی و طراحی ساختار ساختمان شده و نمای مدرن پدیدار می شود . برای مثال استفاده از کامپوزیت، الیاف بتن، متریال بر پایه چوب و سنگ طبیعی، سرامیک ساختمان و ... باعث ایجاد ویژگی هایی شده که بسیار جذاب تر از حالت سنتی ظاهر می شوند .
دستاوردهای جدید صنعت ساخت و ساز در سیستم های ساختاری مصالح و فناوری، فرصت هایی بسیار ارزنده برای ایجاد نمای مدرن به طراحان و معماران می دهد . این مواد به گونه ای طراحی می شوند که بتوان به کمک آنها ویژگی های قبلی را بهبود بخشید و ویژگی های جدید ایجاد کرد .
پنل های سرامیکی flexbrick و نمای مدرن
یکی از موادی که از دیرباز در نمای ساختمان مورد استفاده بوده است پنل های سرامیکی ست . سرامیک، آجر وکاشی جزو مواد سنتی ای هستند که به دلیل طبیعی بودن مواد تشکیل دهنده، جزو پرکاربردترین متریال مصرفی برای نمای مدرن ساختمان می باشند .
معماران اسپانیایی با خلاقیت و ابتکار نوع جدیدی از سرامیک ها را به بازار عرضه کردند که از آنها به عنوان سرامیک انعطاف پذیر (flexbrick) یاد می شود . با استفاده از این سرامیک های جدید، شرایط برای طراحی و ساخت نمای مدرن و ساختمان هایی با معماری متفاوت مهیا شده است .
با استفاده از بلوک های سرامیکی انعطاف پذیر میتوان یک پوشش متراکم یکپارچه ایجاد کرد و یا برای دیزاین و تزئین ساختمان و با طرح دلخواه، از ساختار شبکه ای بهره برد . سرامیک هایی که برای سایه انداختن در اتاق های باز یا ایجاد سازه های محصور به کار می روند .
سرامیک های انعطاف پذیر دارای پایه ای از جنس خاک رس اصلاح شده هستند . 83% این نوع از سرامیک ها از خاک رس تشکیل شده است که به همراه ورقه هایی فلزی(منظور از فلز سیم هایی به صورت رول یا ورق هایی انعطاف پذیر است) در مکان مورد نظر ثابت می شوند . به لطف رنگدانه ای که به خاک رس سبک اضافه می شود، می توان دامنه پوشش رنگی نسبتا بالایی برای این نوع سرامیک ها ایجاد کرد و این تنوع رنگی به ما این امکان را می دهد که بتوانیم از طرح و رنگ دلخواه خود برای ایجاد طرح هایی نوآورانه در نمای مدرن ساختمان استفاده کنیم . همانطور که گفته شد حجم بیشتر سرامیک های انعطاف پذیر از خاک رس تشکیل شده است و از ماده ای به نام ccflex به عنوان پایه برای ترکیب رس و تشکیل سرامیک استفاده می شود .
ccflex و خاک رس با هم ترکیب و در دمای مشخص پخته شده و توسط یک لایه ی محافظ شفاف (که خاصیت الاستیکی بالایی دارد) پوشانیده می شوند . محصول به دست آمده ماده ای ست با خواص منحصر به فرد که در ادامه به توضیح ویژگی های این سرامیک ها می پردازیم.
- کیفیت و طول عمر بالا (20 سال به طور میانگین)
- خاصیت ضد احتراق و مقاوم در برابر رطوبت و یخ زدگی
- مقاوم در برابر تغییر شکل ناشی از افزایش و کاهش دما (حرارت)
- مقاومت در برابر ترک و ایجاد روزنه درون سرامیک
- ضخامت اندک (حدود چهار میلی متر) و وزن پایین( 4.5 کیلوگرم در متر مربع )] به دلیل ضخامت کم می توان به راحتی از این سرامیک ها به عنوان لایه ی پوششی برای تزئین سایر مصالح ساختمانی مربوط به نما (کاشی ، سرامیک، سنگ آهک، سطوح آستردار و ...) استفاده کرد [
- خاصیت ارتجاعی بالا که برای ما یک پارامتر بسیار مهم و کارآمد محسوب می شود و به ما این امکان را می دهد که بتوانیم از آن برای تزئین سطوح غیر خطی مانند ستون های گرد، دهانه های کروی و قوس ها استفاده کنیم .
- خاصیت همپوشی و چسبندگی بالا برروی موادی که دارای پایه ی معدنی هستند، برای مثال به راحتی به روی آجر، ورقه های حاوی سیمان و منیزیت (عامل ضدحریق) و بتن چسبانیده می شود و تطبیق مناسبی در هنگام استفاده از چسب های الاستیک از خود نشان می دهد .
- نیازی به ایجاد بستر و زیر سازی خاصی ندارد و ازین جهت آزادی عمل بیشتری را برای ما فراهم می آورد و هزینه های آماده سازی محل نصب را به طور قابل توجهی کاهش می دهد .
- دارای وزنی سبک تر و نصبی آسان هستند و به راحتی میتوان آنها را بر روی پوشش های قدیمی مورد استفاده قرار داد .
کاربرد سنگ انعطاف پذیر در نمای مدرن
سنگ انعطاف پذیر دارای ویژگی هایی مشابه سرامیک انعطاف پذیر است و از نازک ترین لایه ی سنگ طبیعی ساخته می شود . ورقه های سنگ انعطاف پذیر در طول 2.8 متر و عرض یک متر و ضخامت سه میلی مترتولید می شوند و وزن آن درهر متر مربع فقط 3 الی 4 کیلوگرم می باشد . سنگ انعطاف پذیر دارای خصوصیات فنی منحصر به فردی است که زیبایی خاصی به نمای ساختمان می دهد و به دلیل پیچیدگی مراحل تولید دارای قیمت نسبتا بالایی ست و قابل مقایسه با قیمت سنگ های عادی نیست . در حالی که به دلیل خصوصیات خاص این تفاوت قیمت کاملا قابل چشم پوشی است . یکی از قابلیت های خاص سنگ انعطاف پذیر استفاده در مکان هایی ست که شرایط ایجاد ساختار فلزی وجود ندارد . به دلیل این خصیصه برای ایجاد پوشش تزئینی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد . سنگ انعطاف پذیر از کوپلیمرهای طبیعی، رنگدانه ها و مواد افزودنی کمکی و خرده سنگ های طبیعی (معمولا مرمر) تشکیل شده و در ورقه هایی شبیه کاغذ دیواری توزیع می شوند .
بهره گیری ازچوب پلیمر کامپوزیت (arboform) در تجلی نمای مدرن
یکی از مصالح دیگری که به تازگی بسیار مورد توجه قرار گرفته است چوب پلیمرکامپوزیت یا چوب مایع می باشد که نوعی دانه ترموپلاستیک (قابلیت نرمش پذیری بر اثر حرارت) محسوب می شود . آربوفرم (در لاتین آربو به معنی درخت است)، یک نام تجاری برای بیوپلاستیکی است که از سه جزء طبیعی لیگنین، الیاف سلولز و برخی افزودنی ها تشکیل شده است و به دلیل سازگاری با محیط زیست و زیبایی خارق العاده ای که دارد، هرروز سهم بیشتری از بازار مصالح مورد کاربرد در نمای مدرن ساختمان را به خود اختصاص می دهد.
چوب پلیمر درحال به دست آوردن بازار خود در خصوص اجرای نمای مدرن است و موجب زیبایی هرچه بیشتر نمای مدرن ساختمان می گردد . چوب های مایع با داشتن هر دو خاصیت از چوب و پلاستیک دارای مزایای بی شماری برای ما می باشد . در این ماده شاهد خواص مکانیکی بهتری نسبت به پلاستیک هستیم و قابلیت استفاده مجدد را برای ما فراهم می آورد . قابلیت فرآوری چوب مایع ، با تجهیزات رایج کاملا مطابقت اجرایی داشته و دارای مقاومت سطحی بالایی می باشد.
این قابلیت چوب مایع، امکان تولید محصولاتی با کیفیت ، برای ما فراهم می آورد . این محصول همچنین از دسته ی منابع صد در صد تجدید شونده است . نیرویی که برای سوراخ کردن چوب مایع لازم است کمتر از نیروی لازم برای سوراخ کردن یک صفحه یMDF و کمی بیشتر از نیروی لازم برای برش نئوپان است . چوب مایع دارای سطحی صیقلی بوده و در مقایسه با متریال هایی مانند MDF و FPY دارای کیفیت بیشتری می باشد و می توان ازآن حتی بدون روکش نیز استفاده کرد . در ادامه به چند مورد از مزایای چوب پلیمر اشاره می کنیم .
- به دلیل وجود خرده چوب در مواد تشکیل دهنده ی آن دارای شکل ظاهری بسیار جذاب و شبیه به چوب واقعی ست که ترکیب مناسبی بین نمای مدرن و نمای طبیعی ایجاد می کند .
- به دلیل استفاده از خرده چوب و گستردگی انواع چوب ها (60 مدل) از تنوع بالایی برخورداست .
- در برابر رطوبت مقاومت بالایی دارد .
- مقاوم در برابر اثرات بیولوژیکی ناشی از رطوبت ( برخلاف زنده بودن بافت چوب در برابر اثرات بیولوژیکی مانند قارچ به خوبی مقاومت می کند) .
- ظاهر زیبای طبیعی چوب و تقلیدی واقع بینانه از چوب نما و تجلی نمای مدرن .
- دوام بسیار مناسب ( سی سال ) و مقاوم در برابر فرسایش .
- رنگ پذیری مناسب .
لازم به ذکر است که اخیرا از چوب پلیمری در صنایع مجسمه سازی استفاده می شود و هنوز کاربردهای این ماده و تاثیر آن بر طراحی و نمای مدرن ساختمان و حوزه های دیگر در حال گسترش است .
فیبر سیمان و کاهش وزن در نمای مدرن
یکی از مواد دیگری که از پتانسیل بالایی برای شکل پذیری برخوردار است و باعث تسهیل کار معماران شده است فیبر سیمان است . از ابتدای قرن بیستم استفاده از الیاف در مصالح ساختمان(الیاف بتن) رایج شد . فیبر سیمان پتانسیل این را دارد که بتوان از آن به عنوان جایگزینی برای الیاف بتن استفاده کرد و قاعدتا دارای مزایایی نسبت به بتن مسلح است که در ادامه تعدادی از آنها را با هم مرور می کنیم .
- مقاومت و دوام بالا در عین سبکی متریال
- انعطاف پذیری بالا و مقاوم در برابر ترک خوردگی
- مقاومت در برابر تاثیرات بیولوژیکی وتغییرات آب و هوایی
- حتی با در نظر گرفتن لایه ی پوششی نهایی(حدود سی میلی متر) باز هم نسبت به بتن مسلح نازک تر است (48.6 میلیمتر)
- به دلیل وزن کمتر نقل و انتقال فیبر سیمان نسبت به بتن مسلح راحت تر است و با در نظر گرفتن هزینه ی تولید و نصب از لحاظ مالی نسبت به بتن به صرفه تر می باشد، به علاوه هزینه های حمل و نقل را به شدت کاهش می دهد .
- به عنوان ماده ی تقویت کننده با دیگر الیاف همچون فولاد، شیشه مقاوم در برابر قلیا و الیاف شیشه ی معمولی سازگاری مناسبی دارد .
- به دلیل سازگاری با محیط زیست برای دکوراسیون داخلی بسیار مناسب است .
با این حال فیبروزینک بیشترین کاربرد را در معماری نمای مدرن و نمای ساختمان ها دارد و به عنوان صفحه های ورقی و پانل های عایق چندلایه، به صورت مستقل یا به عنوان بخش جدایی ناپذیر از نمای کامپوزیت استفاده می شود . از پانل های سیمانی الیافی در سقف های شیب دار هم میتوان استفاده کرد . امکان تغییر خصوصیات تزیینی لایه ی جلوی پانل های الیاف سیمان وجود دارد و میتوان رنگ آنها را به دلخواه تغییر داد و یا به صورت واقع بینانه از لایه ای با نمای مصالح طبیعی سنتی مثل روکش آجر، سنگ طبیعی و چوب برای پوشش آنها استفاده کرد .
سیمان الیاف شیشه و نمای مدرن
سیمان الیاف شیشه نوعی دیگر از مصالح نوظهور در نمای مدرن ساختمان است که از فایبرگلاس با دوام و با کیفیت بالا و بسیار ظریف، سیمان خوب با کیفیت بالا و آلومینا و مواد معدنی دیگر تشکیل شده است .
این ماده دارای ویژگی های پلاستیکی و مقاومت استثنایی است و با افزایش پیچیدگی در طراحی و تزئین نمای مدرن جایگزینی مناسب برای سنگ طبیعی، بتن و گچ می باشد .
نسبت به سنگ طبیعی از وزن کمتری برخوردار است و بدون توجه به محدودیت های عناصر معماری و هندسی در حین پیچیدگی طرح و ایده، بسیار کارامد و مشکل گشاست و به دلیل توخالی بودن و نازک بودن صفحات آن باعث کم شدن قابل توجه وزن دیوارها می شود و یکی از مزیت های به کارگیری آن برای نمای مدرن همین خصیصه ی مهم آن است .
برای ترکیب با سیستم های قاب نمای لولایی بسیار کاربردی است و حتی برای دیزاین داخل ساختمان به راحتی قابل استفاده است .
بتن فتوکاتالیستی ماده ای خارق العاده برای ساخت نمای مدرن
در آغاز قرن استفاده از فتوکاتالیستی هایی که در لایه ی نهایی آنها از دی اکسید تیتانیوم استفاده شده است رایج شد . از بتن فتوکاتالیستی نه تنها برای سفیدی خیره کننده ی پنل های دیواری (به دلیل خاصیت خودتمیز کنندگی) بلکه برای کاهش غلطت آلاینده های محیط مجاور استفاده می شود و می توان از آن برای پوشاندن سطوح رنگی و گچ بری های سطوح بتنی استفاده کرد .
در سالهای اخیر در ایتالیا، فرانسه، ژاپن، بلژیک و ایالات متحده به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد . یکی از ویژگی های بسیار مهم و خاص بتن فتوکاتالیستی تصفیه هوای مجاور تا شعاع دو و نیم متری سطح می باشد .
بتن فتوکاتالیستی قادر به خنثی کردن اشعه ی ماورا بنفش است و باکتری ها و ترکیبات شیمیایی مضری را که به روی صفحات می افتند تجزیه می کند .
قابلیت های مختلفی در شکل و اندازه و تغییرات بافت رنگی به تناسب شکل ساختمان برای ما مهیا می کند و یک ریتم سفت و سخت و آریتمی بسیار زیبایی برای درک بیشتر محیط شهری و نمای مدرن برای ما ایجاد می کند .
با استفاده از پانل های سیمانی امکان طراحی و ساخت پیچیده ترین ساختمان ها و ایجاد نمای مدرن برای ما فراهم می شود . جاهایی که سطوح خمیده فضاهای ریز ایجاد می کنند و به عنوان یک کل واحد (مانند یک مجسمه ی پیچیده که اجزای آن تکه به تکه به هم وصل می شوند) برای ما عمل میکنند . با کمک گرافیک و مهندسی برنامه ها این پوسته ی تشکیل دهنده ی سطح می تواند در سطوح مختلف برش داده شود . خرپاها و تیر ها را با توجه به محاسبات صورت گرفته ، طراحی می کنند و با استفاده از چارچوب های تحمل کننده منحنی و با به هم چسباندن تکه تکه ی جزئیات و ایجاد یک حجم هماهنگ ، برای ما نمای مدرن و متفاوتی ایجاد می کنند .
ظهور ویژگی های نوآورانه در مصالح ساختمانی سنتی به ما امکان ایجاد جلوه هایی تازه و خاص را میدهد . پروژه هایی که چند دهه کاملاً خارق العاده به نظر می رسیدند و امکان اجرای اشکال هندسی پیچیده و در آن زمان ایجاد نمای مدرن برای ما وجود نداشت .
سخن آخر
با استفاده از متریال جدید ذکر شده نگرش معمول ما نسبت به جاذبه و قوانین موزون سازماندهی شکل و تعامل و همپوشی فضاها تغییر کرده و هرچه پیش میرویم دست ما برای طراحی و اجرای نمای مدرن و دور از ذهن بازتر می شود . به کمک مصالح مدرن و راه های جدیدی که بر سر راه ما قرار میدهند میتوان به درک متفاوتی از فضای شهری رسید و فضای زیبایی شناسانه ی جدیدی با قوانین جدید ایجاد کرد و ما این تحولات را مدیون پیشرفت فناوری های مربوط به سازه و مصالح ساختمانی هستیم و امیدوار به این مهم که روز به روز بتوانیم به اجرای هر طرحی که در ذهن داریم نزدیک تر شویم و دیگر در اسارت چارچوب ها و قوانین مربوط به ماده نباشیم .